De balans laat je als belegger zien wat een bedrijf bezit en wat het verschuldigd is. Dit helpt je om een aandeel beter te waarderen. In dit artikel leren we hoe je een balans beter kunt begrijpen.
De meeste bedrijven publiceren financiële overzichten in het Engels, we gebruiken in dit artikel daarom de Engelse terminologie. Het bestuderen van de balans van een bedrijf is een belangrijk onderdeel van fundamentele analyse. Alle posten van de balans dienen verdeeld te worden tussen:
1. Assets
Alle bezittingen van de onderneming. Deze bestaan onder andere uit kasgelden, vastgoed, investeringen, fabrieken etc.
2. Liabilities
Alle schulden van een onderneming. Deze bestaan onder andere uit schuld, crediteuren, hypotheken etc.
Nu we hiermee kennis hebben gemaakt, kunnen we een tweede scheiding aanbrengen. Deze twee posten kunnen namelijk worden onderverdeeld in:
a. Current
Assets (bezittingen) die binnen een jaar omgezet kunnen worden in geld of liabilities (schulden) die binnen een jaar moeten worden afgelost.
b. Long Term
Assets die niet op korte termijn omgezet kunnen worden in geld of liabilities die na meer dan een jaar moeten worden terugbetaald.
Voorbeelden
Kasgelden zijn dus een current asset. De kaspositie is namelijk direct toegankelijk mocht het bedrijf deze willen aanspreken. Een bedrijf in het bezit van een fabriek dient daarentegen als long term asset te worden gezien. Het is immers praktisch onmogelijk om een fabriek binnen een jaar te verkopen.
Aan de schuldenzijde van de balans (liabilities) hebben we te maken met dezelfde scheiding. Een hypotheek op een bedrijfspand dient te worden gezien als long term liability. Crediteuren moeten doorgaans binnen enkele maanden worden betaald en dienen dus te worden gezien als current liability.
Nu we dit weten is het tijd om de indeling van de balans erbij te pakken. Deze ziet er als volgt uit:
Assets (Bezittingen)
Current assets (Toegankelijk < 1 jaar)
Long-term assets (Toegankelijk > 1 jaar)
Total assets (Het totaal van alle bezittingen)
Liabilities (Schulden)
Current liabilities (Schulden die < 1 jaar afgelost moeten worden)
Long term liabilities (Schulden die > 1 jaar afgelost moeten worden)
Total liabilities (Totaal van alle schulden)
De balans geeft een goed beeld van de gezondheid van een bedrijf. Een aandeel van een bedrijf die geen langlopende schuld heeft, lage kortlopende schulden en veel bezittingen komt waarschijnlijk goed uit dit onderdeel van je analyse. Als een bedrijf net zoveel schulden als bezittingen heeft kun je je vraagtekens plaatsen bij de gezondheid van het bedrijf.
1a. Current assets
Deze post bevat zoals eerder aangegeven bezittingen die gemakkelijk toegankelijk zijn binnen een jaar. Hiermee kunnen de dagelijkse kosten van het bedrijf worden betaald. Voorbeelden van current assets zijn:
– Liquide middelen (bank/ kas)
– Voorraden (grondstoffen of producten)
– Debiteuren
1b. Long term assets
Deze post bevat bezittingen die niet gemakkelijk omgezet kunnen worden in geld om kosten te betalen. Een pand of fabriek heeft weliswaar een hoge waarde, maar er moet dan wel een koper zijn om deze prijs te betalen. Voorbeelden van long term assets zijn:
- Vastgoed
- Machines
- Inventaris
- Intellectuele eigendommen
2a. Current liabilities
Deze post bevat kortlopende schulden die binnen 1 jaar voldaan moeten worden. Voorbeelden van current liabilities zijn:
- Crediteuren
- Kortlopende leningen
- Nog te betalen rente
- Nog te betalen dividend
2b. Long-term liabilities
Op deze post staan langlopende schulden die niet binnen 1 jaar voldaan hoeven te worden. Voorbeelden van langlopende schulden zijn:
- Banklening
- Hypothecaire lening
- Langlopende contactuele verplichtingen
- Obligaties
Door de balans nauwkeurig bij langs te lopen, kun je jezelf een goed beeld verschaffen van een bedrijf. Dit is een belangrijke onderdeel van je fundamentele analyse. Is het bedrijf financieel gezond? Heeft het genoeg geld voor nieuwe investeringen? Is er genoeg geld voor onderzoek en ontwikkeling van nieuwe producten? Is het nodig om een nieuwe schuld aan te gaan?
Wanneer je jezelf deze vragen stelt en deze kunt beantwoorden kan er een betere inschatting van de gezondheid en het risico van het aandeel gemaakt worden. Bij voorkeur kijk je naar bedrijven die veel liquide middelen hebben, veel bezittingen en zo weinig mogelijk schulden. Bedrijven met een grote schuldpositie die bijna gelijk aan of zelfs groter is dan de bezittingen wil je liever mijden.
Voorbeeld:
Stel je hebt een bedrijf met 50 miljoen aan current assets en 10 miljoen aan current liabilities. Dit ziet er op het eerste gezicht goed uit. Elke 1 euro die het in het komende jaar dient te betalen wordt immers gedekt door 5 euro vanuit de current assets. Dit kenmerkt een sterke liquiditeitspositie.
Op de korte termijn zullen er dus geen problemen optreden. Wanneer je verder kijkt op de balans vind je dat het bedrijf 5 miljoen aan long-term assets heeft, maar 100 miljoen aan long-term debt. Hier ontdek je dat het bedrijf een enorme schuldenberg heeft, die het op korte termijn nog niet hoeft af te lossen. Het bedrijf zal het wellicht nog een paar jaar uit kunnen zingen, maar na enkele jaren kan de situatie al snel kritiek worden.
Rente
Belangrijk om te weten is dat in het geval van langlopende schulden rente wordt betaald. Wanneer je een forse schuld ontdekt is het raadzaam om de jaarlijkse rentekosten in kaart te brengen. Hoge rentekosten kunnen namelijk flink drukken op de winst en verdere groei belemmeren. Bovendien komt er een moment dat een langlopende schuld een kortlopende schuld wordt. De kans is groot dat de langlopende schuld al periodiek in kleine gedeeltes wordt afgelost, zoals bij een hypothecaire lening. Deze aflossingen drukken de vrije kasstroom.
Voorbeeld berekening
In het bovenstaande voorbeeld kun je verwachten dat de current liabilities snel zullen oplopen, de rentekosten hoog zijn en het steeds moeilijker wordt om de schuld terug te betalen. We kunnen de schulden bij elkaar optellen (10 miljoen current en 100 miljoen long-term), deze vergelijken we met de bezittingen (50 current en 5 miljoen long-term). Hierdoor is de waarde van het bedrijf negatief, namelijk -55 miljoen.
Assets: 55 miljoen
Liabilities: 110 miljoen –
Shareholder’s equity: -55 miljoen
Een logisch scenario zal zijn dat de tekorten na verloop van tijd groeien. Bovendien wordt bij een tegenslag het aantrekken van geld steeds moeilijker en zal dit alleen kunnen tegen steeds hogere rentes. De hoogte van het risico bepaald immers voor een groot deel het rentepercentage. Over het algemeen geldt, hoe hoger het risico, hoe hoger het rentepercentage. Dit drukt vervolgens weer de winst, waarna het hele proces weer opnieuw begint.
Het is belangrijk om je bewust te zijn van de risico’s bij een aandeel met een vergelijkbare balans. Soms kan het zijn dat het management de zaken mooier presenteert, dan daadwerkelijk het geval is. In zo’n situatie is het belangrijk om de cijfers in acht te nemen, zodat je straks niet met lege handen staat. Nu je weet hoe je een balans kunt begrijpen, is deze kans een stuk kleiner geworden!
