Liquiditeit is een maatstaf van hoe gemakkelijk je je aandelen om kunt zetten in cash en andersom. Stel je voor, je bent op een onbewoond eiland en je hebt het zeldzaamste honkbalplaatje ter wereld in je rugzak, dan zal het niet lukken om een koper te vinden.
Wanneer je echter voor 500 euro aandelen Pharming wil kopen via je broker, dan zal je order vrijwel direct uitgevoerd worden. Ook zal je waarschijnlijk de prijs van het aandeel Pharming met een order van deze omvang niet beïnvloeden. Dit is precies de reden waarom liquiditeit erg belangrijk is op de beurs.
Hoe weet je of een aandeel liquide is?
Een goede manier om erachter te komen of er voldoende liquiditeit in een aandeel is, is door te kijken naar het handelsvolume. Premium leden kunnen het handelsvolume van een aandeel terugvinden via onze aandelenpagina (aangegeven met oranje pijl). In het andere geval kun je je broker raadplegen of een website zoals finance.yahoo.com.
Voldoende handelsvolume is essentieel en draagt bij aan een gezonde marktwerking. Als het handelsvolume van een aandeel erg laag is (illiquide), dan kan het erg lastig zijn om aandelen te kopen of verkopen zonder een flinke impact op de koers te hebben. Laten we eens kijken wat liquiditeit is en waarom het belangrijk is.
Wat is liquiditeit?
Liquiditeit is een maatstaf voor het gemak waarmee je aandelen kunt kopen of verkopen, zonder hiermee de prijs te beïnvloeden. Simpel gezegd betekent liquiditeit hoe snel en gemakkelijk aandelen kunnen worden gekocht of verkocht.
Wanneer er sprake is van een goede liquiditeit dan kan een aandeel snel en gemakkelijk worden gekocht of verkocht zonder dat hiermee de prijs wordt beïnvloed. Wanneer een aandeel illiquide is en er dus sprake is van een slechte liquiditeit, betekent dit dat een aandeel niet snel kan worden gekocht of verkocht.
Wanneer in dit geval een wat grotere order wordt uitgevoerd, kan het zijn dat de transactie een flinke impact op de koers heeft. Deze impact kan worden verklaart. Waarschijnlijk liggen er namelijk kleinere koop- of verkooporders op hogere of lagere niveaus. Deze worden als een soort kettingreactie uitgevoerd door een order van redelijke omvang. Op de koers die op het bord staan worden immers niet genoeg stukken aangeboden, omdat er sprake is van een illiquide aandeel.
Wereldvaluta zoals de dollar en de euro, kunnen worden beschouwd als de meest liquide activa ter wereld. Deze munten worden immers wereldwijd bijna overal geaccepteerd wanneer je iets wilt aan- of verkopen. De liquiditeit van bijvoorbeeld de Zimbabwaanse dollar kan alweer beschouwd worden als minder liquide. Aangezien deze valuta onderhevig is aan extreme inflatie, zullen weinig landen of bedrijven zullen een betaling in deze valuta accepteren.
Brokers hebben het valutaprobleem tussen grotere valuta opgelost. Wanneer je een aandeel in een andere valuta koopt, wordt er automatisch een valutaomwisseling gedaan. Dit scheelt een handeling, maakt het handelen in aandelen efficiënter, gemakkelijker en toegankelijker en komt hiermee weer ten goede aan de liquiditeit. De broker brengt hiervoor meestal wel een kleine vergoeding voor in rekening.
Wat zijn illiquide activa?
Wanneer je je huis wilt verkopen kun je spreken van een activum die als illiquide kan worden beschouwd. Hoewel op het moment van schrijven de huizenmarkt erg oververhit is en je relatief makkelijk van je huis af kunt, is het simpelweg niet mogelijk om met enkele muiskikken of een enkele handeling je huis te verkopen voor de door jou beoogde prijs.
We kunnen hiermee stellen dat materiele activa over het algemeen minder liquide zijn dan vlottende activa. Onder vlottende activa verstaan we geld, aandelen maar ook bijvoorbeeld obligaties. Kortom, middelen die snel in geld kunnen worden omgezet. De transacties nemen namelijk nauwelijks tijd in beslag en de kosten zijn minimaal.
Op de beurs komen kopers en verkopers van aandelen bij elkaar. Populaire aandelen gaan over het algemeen sneller van hand tot hand. Dit leidt tot een hoog handelsvolume. Met de portefeuilles van Pennywatch Premium ontdekken we regelmatig aandelen die erg goedkoop gewaardeerd zijn, maar nog niet echt ontdekt zijn door de markt. Het handelsvolume en liquiditeit zijn in dit geval soms lager. Wanneer we aandelen willen kopen tegen een bepaalde prijs, kan het hierdoor soms lastig zijn om een verkoper te vinden. Als belegger dien je hiermee rekening te houden. Het gebrek aan liquiditeit in het aandeel kan hierdoor je aankoopproces vertragen.
Een ander aspect dat de liquiditeit van een aandeel kan verlagen is de zogeheten free float. De free float is het percentage van het aantal uitstaande aandelen die vrij verhandelbaar zijn op de beurs. Het komt namelijk regelmatig voor dat grote partijen een groot percentage van de aandelen bezitten en vasthouden. Deze aandelen worden dus niet zomaar aangeboden op de beurs, tenzij deze partij besluit te gaan verkopen. De beschikbare free float is terug te vinden via de website van je broker of via financiële websites.
Welke soorten liquiditeit zijn er?
Eigenlijk dien je als belegger twee soorten liquiditeit te onderscheiden, namelijk boekhoudkundige liquiditeit en marktliquiditeit.
Wat is boekhoudkundige liquiditeit?
Boekhoudkundige liquiditeit is een begrip dat meestal wordt gebruikt in het jaarverslag van bedrijven en de balans. Met liquiditeit wordt aangetoond hoe gemakkelijk een bedrijf kan voldoen aan financiële verplichtingen op korte termijn door vlottende activa en kasgelden aan te spreken. Boekhoudkundige liquiditeit heeft dus directe betrekking op de financiële gezondheid van een bedrijf.
Wat is markt liquiditeit?
Marktliquiditieit is de maatstaf waarbij een markt het toelaat maakt om aandelen (of andere activa) binnen korte tijd te verhandelen tegen eerlijke prijzen. Deze prijzen worden uitgedrukt door kopers (bied) en verkopers (laat). De prijzen en volumes van kopers en verkopers zijn terug te vinden in het orderboek. Het verschil tussen deze prijzen noemen we de spread.
Wat is de spread?
De spread is het verschil tussen de hoogste prijs die een koper bereid is te betalen en de laagste prijs die een verkoper bereid is te betalen. Zoals je misschien kunt bedenken betekent een lage spread dat het waarschijnlijk is dat de markt liquide is. Het tegenovergestelde is ook waar. Wanneer er sprake is van een groot verschil tussen hoogste biedprijs en de laagste laatprijs, is dit een teken dat de markt illiquide is.
Er zijn slimme en snelle handelaren die inspelen op dit fenomeen. Dit wordt arbitragehandel genoemd. Ze proberen geld te verdienen door keer op keer, zowel aandelen te kopen als te verkopen tegen minimale prijsverschillen. Het kleine verschil is hun winst. Door deze manier van handelen dienen ze op zijn beurt weer de markt. Ze brengen de bied- en laatprijs namelijk dichter bij elkaar, zodat zowel kopers als verkopers een betere prijs krijgen voor hun aandelen.
Waarom is liquiditeit belangrijk?
Het is niet vanzelfsprekend dat een aandeel liquide is. Aandelen van multinationals die genoteerd staan in belangrijke indices beschikken over een groot handelsvolume. Voor sommige aandelen met een kleine market cap of die genoteerd staan als penny stock geldt dit niet altijd.
Indien er op een dag maar weinig stukken worden verhandeld en er plots een grote koper op de markt komt, dan kan de koers flinke bewegingen laten zien. Indien de koper ook stukken heeft binnen gekregen op lagere niveaus, dan zal er direct een grote winst voor de koper zichtbaar zijn.
De waarde van de aandelen is immers gelijk aan de prijs van het laatst verhandelde aandeel. Belangrijk om te beseffen is dat er weliswaar een hogere koers op de borden staat, maar de koper niet zomaar weer van zijn aandelen af kan tegen deze koers. De grote koper heeft immers alle aangeboden aandelen van beschikbare verkopers opgekocht. Nieuwe verkopers op dit hogere niveau dienen zich allereerst aan te dienen.
Wat is slippage, en waarom kost dit geld?
Kortom, wanneer je een positie opbouwt in een aandeel die illiquide is, dan is de kans groot dat je niet in staat zult zijn je positie te verkopen tegen de koers die op dat moment op het bord staat. In dit geval treed er slippage op. Slippage is het verschil tussen de prijs die op het bord staat en waarvoor je je aandelen wou verkopen en de prijs waarvoor je aandelen daadwerkelijk verkoopt. Dit gebeurt normaal gesproken als er niet genoeg orders (en dus kopers) in het orderboek staan om je volledige positie tegen de laatste koers van de hand te doen. Een manier om te voorkomen dat je een fors lagere prijs krijgt voor je aandelen is door gebruik te maken van een limit order. De kans is dan echter wel groot dat je order niet (volledig) wordt uitgevoerd.
Liquiditeit kan snel veranderen door bepaalde marktomstandigheden. Een financiële crisis kan bijvoorbeeld een flinke impact hebben. In 2008 was de liquiditeit van de markten erg laag te noemen. Nadat in maart 2020 de markten crashten door de opkomst van corona, was er tegen alle verwachtingen in juist sprake van een enorme instroom van nieuwe beleggers. Hierdoor nam de liquiditeit juist fors toe.
